Etiket arşivi: gün

SGK Eksik Gün Bildiriminde Son Değişiklikler (1)

Sosyal güvenlikte kayıtdışılık; çalışanların tamamen sigortasız çalıştırılmaları veya daha düşük bir ücret seviyesinden primlerinin ödenmesi şeklinde ortaya çıkabildiği gibi, sigortalı gösterilen kişilerin ay içindeki prim gün sayılarının 30 günden daha az (örneğin; 10-15 gün gibi) gösterilmek suretiyle daha az prim ödenmesi şeklinde de ortaya çıkabilmektedir.

Çalışanların aylık primleri ortalama 26 gün üzerinden ödeniyor

Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) 2016 yılı istatistik verilerine göre, asgari ücretten primi ödenen kişilerin aynı zamanda ay içindeki prim gün sayılarının da düşük gösterildiği, ücret seviyesi yükseldikçe ay içindeki prim gün sayısının arttığı (30 güne yaklaştığı), SGK’ya bildirimi yapılan tüm sigortalılar üzerinden bir hesaplama yapıldığında ise, çalışanların ortalama olarak 26 gün üzerinden (4 gün eksik olarak) primlerinin ödendiği görülmektedir.

Doğal olarak, çalışanların 30 gün yerine daha az bir gün üzerinden primlerinin ödenmesi, daha az prim ödeme amacına yönelik olabileceği gibi, hukuki anlamda haklı bir nedeni de olabilecektir.

SGK 2000 yılından buyana eksik gün kontrolü yapıyor

Eksik gün bildiriminden kaynaklanan kayıtdışılığın önlenmesi amacıyla sosyal güvenlik mevzuatında ilk olarak 4447 sayılı Kanunla 1 Ocak 2000 tarihinden geçerli olmak üzere işverenlere çalışanların ay içindeki eksik gün ve kazanç bildirimlerinin nedenlerinin belgelendirilmesi zorunluluğu getirilmiş ve bu husus değişen mevzuat çerçevesinde bugüne kadar geçerliliğini ve güncelliğini korumuştur.

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 86’ncı maddesinde “Ay içinde bazı işgünlerinde çalıştırılmadığı ve ücret ödenmediği beyan edilen sigortalıların, otuz günden az çalıştıklarını ispatlayan belgeler, işverence ilgili aya ait aylık prim ve hizmet belgesinin veya muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin verilmesi gereken süre içinde verilir. Belgelerin şekli, içeriği, ekleri, ilgili olduğu dönemi, verilme süresi, verilme yöntemi, belgeleri verecek işyerleri, belgelerin verileceği kurum ile diğer hususlar kurumca çıkarılan yönetmelikle belirlenir” şeklinde düzenleme yapılmıştır.

Bu düzenlemeye istinaden, otuz günden az çalışma durumunu kanıtlayan belgelerin neler olduğu, hangi işyerlerinin bu yükümlülükten muaf tutulduğu ile ilgili hususlar SGK Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin 102’nci maddesinde açıklanmıştır.

05.12.2017 tarihli, 30261 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelik değişikliği ile otuz günden az çalışma durumunu kanıtlayan belgeler yeniden düzenlenmiş, ayrıca SGK’ya her ay verilmesi gereken belgeler ile verilmesine gerek olmayıp, istenildiğinde ibraz edilecek belgeler şeklinde ikili ayrıma gidilmiştir.

Eksik gün bildiriminden muaf olan işyerleri

Aşağıda belirtilen işyerleri eksik gün bildirim nedenlerini aylık prim ve hizmet belgesinde belirtmeleri yeterli olup, bu işyerlerinin ayrıca Ek-10 Sigortalıların Eksik Gün Bildirim Formu ve eki belgeleri her ay SGK’ya göndermelerine gerek bulunmamaktadır.
– Genel bütçeye dahil daireler, özel bütçeli idareler, döner sermayeler, fonlar, belediyeler, il özel idareleri,
– Belediyeler ve il özel idareleri tarafından kurulan birlik ve işletmeler,
– Bütçeden yardım alan kuruluşlar
– Özel kanunla kurulmuş diğer kamu kurum, kurul, üst kurul ve kuruluşlar,
– Kamu iktisadi teşebbüsleri ve bunların bağlı ortaklıkları ile müessese ve işletmelerinde ve sermayesinin %50’sinden fazlası kamuya ait olan diğer ortaklıklar
– Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve üst kuruluşlar, sendikalar, vakıflar,
– 5411 sayılı Bankacılık Kanunu kapsamındaki kuruluşların işyerleri
– Toplu iş sözleşmesi yapılan işyerleri
– 10 ve üzerinde sigortalının çalıştırıldığı aylara ilişkin özel sektör işyerleri

(Devam edecek…)

Celal Özcan / Dünya Gazetesi

Eksik Gün Bildirimine Dikkat!

Sosyal güvenlik mevzuatı açısından 10’dan az çalışanı olan işyerlerinde eksik gün bildirimi yapılmak zorundadır. Eksik gün bildiriminin temel gerekçesi ilgili ay içerisinde eksik günü olan çalışanların eksik olan günlerine ait sebeplerinin belgelenmesidir. Çalışanın hangi gerekçelerle ay içerisinde eksik çalıştığı belgelenmeli, bu anlamda SGK’ya bildirim yapılmalıdır. Örneğin, kısmi süreli çalışanların iş sözleşmeleri, yarım çalışma belgesi, devamsızlık tutanakları gibi.
Eksik gün bildirimi SGK tarafından belirlenen matbu bir formla yani ek-10 formu doldurularak yapılır. Eksik gün nedenlerine ilişkin belgeler ise Ek-10 formunun ekinde sunulur. Eksik gün bildirimi yapma yükümlülüğü sadece 10′ dan az çalışanı olan işyerleri için geçerlidir. 10 ve üzerinde çalışanı olan işyerleri birlikte,

– Kamu kurum ve kuruluşları,
– Kamu niteliğindeki kurum ve kuruluşlar,
– Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının ve üst kuruluşları,
– Sendikalar,
– Vakıflar,
– 5411 sayılı Bankacılık Kanunu kapsamındaki banka işyerleri,
– Toplu iş sözleşmesi yapılan işyerlerinin Ek-10 bildirimi yapmasına gerek bulunmamaktadır. Bu işyerlerinin eksik gün bildirim nedenleri aylık prim ve hizmet belgesinde belirtilmesi yeterlidir.
Ek-10 bildirimi yapacak 10’dan az çalışanı olan işyerlerinin hangi eksik gün belgelerini vermesi gerektiği Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nde açıklanmıştır. Bu belgeler genel olarak istirahat raporları, ücretsiz izin evrakları, kısmi süreli çalışma evrakı, sigortalının imzasını taşıyan puantaj kayıtlarıdır.

05.12.2017 tarihinde Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nde yapılan değişiklikle eksik gün bildirim formları ekinde istenen belgelere ilave yapılmıştır. İş mevzuatı ile birlikte İş Sağlığı ve Güvenliği mevzuatında yapılan değişiklikler sonucunda eksik gün evraklarında birtakım değişiklikler yapılmış; bu değişikliklere göre istenen belgeler yönetmelik hükümlerine işlenmemişti. Örneğin yarım çalışma belgesi ve İSG-Kâtip üzerinden alınan sözleşmeler gibi belgeler yönetmelik hükümlerinde olmamasına rağmen SGK uygulamalarında istenmekteydi. Dolayısıyla burada doğrudan değişiklik yapılmamış, sadece uygulama ile mevzuat uyumlaştırmasının sağlanması amacıyla düzenleme yapılmıştır. Bu anlamda 01.01.2018 tarihinden itibaren eksik gün bildirimlerinde bu belgeler geçerli olacak, 2017/Aralık ayına ait eksik gün bildirimlerinde de bu belgelere dikkat edilecektir.

01 Ocak 2018 itibariyle ücretsiz izinlerde, sigortalı ve işverenin imzasını taşıyan ücretsiz izin belgesi düzenlenmelidir. Sadece işverenin ya da sadece sigortalının imzasının olduğu belgeler kabul edilmeyecektir. Disiplin cezası nedeniyle eksik gün olması halinde ise disiplin cezası tutanağının işçiye tebliğ edilmiş olması ve işçiye tebliğ edilen evrakın SGK’ya verilmesi gerekecektir. Yine devamsızlık yapılan günler için devamsızlık tutanakların olması şarttır.
Ayrıca uygulamada istenmekle birlikte yönetmelik düzenlemelerine göre istenecek belgeler, yarım çalışma ödeneği alındığına dair ilgili resmî makamlardan alınan belge ve İş Sağlığı ve Güvenliği Kayıt, Takip ve İzleme Programı (İSG-KATİP) üzerinden alınan sözleşmeler olacaktır.
Ek-10 bildirimi yapmakla yükümlü olmayan işyerleri ise SGK’ya res’en vermek zorunda olmasa da sigortalının çalıştırıldığı aylara ilişkin eksik günlere ait sayılan belgeleri SGK tarafından istenilmesi halinde ibraz edilmek üzere saklamak zorundadır.

Resul Kurt / Dünya Gazetesi